Aparigraha

  
Aparigraha: 

 (Μη προσκόλληση, μη κτητικότητα, μη πλεονεξία, μη φιλαργυρία, μη επιθμία των όσων ανήκουν στους άλλους, απάρνηση κάθε περιττού αποκτήματος).

Θυμάμαι όταν τα παιδιά μου ήταν μικρά και πήγαινα να τα πάρω από τον παιδικό σταθμό. Όσο καλά και να περνούσαν, όσες λαχταριστές λιχουδιές και να υπήρχαν μπροστά τους και όσα παιχνίδια και να είχαν για να περιεργαστούν ή καινούριους φίλους για να παίξουν, μόλις έμπαινα στην αίθουσα παρατούσαν τα πάντα και έτρεχαν κατευθείαν στην αγκαλιά μου. Τίποτα δεν ήταν πιο σημαντικό γι' αυτά από εμένα. Καθώς, όμως, μεγάλωναν, τα παιχνίδια άρχισαν να γίνονται όλο και πιο ενδιαφέροντα γι' αυτά, ώσπου κάποιες φορές με αγνοούσαν τελείως.

Όπως και τα μικρά παιδιά, ζούμε σε έναν κόσμο όπου υπάρχουν σε αφθονία οι κάθε είδους απολαύσεις, τα παιχνίδια και οι φίλοι. Σκοπός της ύπαρξής τους είναι να τα απολαμβάνουμε μεν, αλλά να μην αντικαθιστούμε ποτέ με αυτά Αυτόν που μας τα προσφέρει. Η Aparigraha μας καλεί να απολαύσουμε τη ζωή, αλλά ταυτόχρονα να είμαστε πάντοτε σε θέση να παρατήσουμε ανά πάσα στιγμή τα πάντα και να τρέξουμε στις ανοιχτές αγκάλες του Θείου. Εάν προτιμήσουμε να παίξουμε με τα παιχνίδια μας, τότε έχουμε χάσει το στόχο.

Η Aparigraha, ή μη κτητικότητα, μπορεί επίσης να ερμηνευθεί ως μη προσκόλληση, μη πλεονεξία, μη εξάρτηση, μη δέσμευση και μη ζηλοφθονία. Μπορούμε απλά να την εκλάβουμε ως τη δυνατότητα να μπορούμε να «αφήνουμε κάτι πίσω μας». Οι Ινδοί ασκητές (sadhus) αναγνωρίζουν πόσο εύκολο είναι να προσκολλάται κανείς στα υλικά αγαθά αυτού του κόσμου. Οι sadhus φορούν πορτοκαλί ενδυμασίες και απαρνιούνται όλες τις γήινες απολαύσεις υπέρ του Θείου. Περνούν τον περισσότερο χρόνο τους στα δάση, μακριά από πειρασμούς που θα μπορούσαν να γίνουν γι’ αυτούς πιο δελεαστικοί από τη Θεϊκή συντροφιά. Παρόλο που αυτό αποτελεί ένα ακραίο παράδειγμα, δεν παύει να αντιπροσωπεύει έναν τρόπο αποτίναξης του ζυγού της κτητικότητας.

Για όλους εμάς που επιλέγουμε να υπάρχουμε ενεργά σε αυτόν τον κόσμο, το να αγαπάμε και να ζούμε τη ζωή μας χωρίς προσκόλληση σε ότι μας περιβάλλει δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όταν αισθανθούμε την ολοκλήρωση μέσα από την αγάπη που μοιραζόμαστε με έναν άνθρωπο, την απόλαυση ενός υπέροχου γεύματος, την αναγνώριση της δουλειάς μας, εύκολα μας δημιουργείται η επιθυμία να μείνουμε προσκολλημένοι σε αυτές τις στιγμές και να μην τις αφήσουμε πίσω μας. Δεν είναι καθόλου δύσκολο να πέσουμε στην παγίδα και να αρχίσουμε να αναζητούμε ξανά και ξανά την ίδια ικανοποίηση και ολοκλήρωση μέσα από τα ίδια πράγματα. Ωστόσο, η φύση των πραγμάτων είναι να αλλάζουν και εάν δεν τα αφήνουμε να αλλάξουν ή δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να προχωρήσει, αρχίζουν να μας απογοητεύουν και οι προσπάθειές μας να μείνουμε πίσω μάς μαραζώνουν και μας κάνουν δυστυχισμένους. Ό,τι προσπαθούμε να κατακτήσουμε στο τέλος μας κατακτά εκείνο.

Πώς, όμως, μπορούμε να προχωρήσουμε σε αυτή τη ζωή με βαθιές αγάπες και ουσιαστικές δεσμεύσεις χωρίς να μείνουμε προσκολλημένοι; Το παράδειγμα της εισπνοής και της εκπνοής, ο συγχρονισμός των ακροβατών και ένα αρχαίο είδος παγίδας πιθήκων μπορεί να μας δώσει μία ιδέα για το πώς μπορούμε να αφήνουμε πίσω μας πράγματα και καταστάσεις και όχι να προσκολλούμαστε σε αυτά.

Η Apparigraha μάς προσκαλεί να αφήσουμε τα πάντα πίσω μας και να πάρουμε μία μικρή αποσκευή στο ταξίδι της ζωής μας, χωρίς να χάσουμε το ενδιαφέρον μας για τους δικούς μας ανθρώπους και χωρίς να σταματήσουμε να απολαμβάνουμε την καθημερινότητά μας.

Η αναπνοή ως δάσκαλος
Πώς θα ήταν τα πράγματα εάν εμπιστευόμασταν τη ζωή όπως εμπιστευόμαστε την αναπνοή; Τι θα συνέβαινε εάν μπορούσαμε να αντλήσουμε την ουσία από μία στιγμή και έπειτα να την αφήσουμε πίσω μας μία για πάντα, όντας πεπεισμένοι ότι θα έρθουν και άλλες στιγμές με ουσία;

Όπως ακριβώς η αναπνοή μάς δίνει ουσιαστική πνοή ζωής, έτσι και η ζωή μάς δίνει την απαραίτητη δύναμη να συνεχίσουμε μέσα από τις διάφορες εκφάνσεις της: οικογένεια, σχέσεις, καθημερινότητα, που γεννούν τα πιστεύω, τις στάσεις που υιοθετούμε και την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας. Η ζωή μάς τροφοδοτεί με αυτή τη δύναμη μέχρι που έρχεται η στιγμή που προσκολλούμαστε σε αυτά τα πράγματα, τις περισσότερες φορές ασυναίσθητα, και έπειτα αρχίζουμε να επιβαρύνουμε τους εαυτούς μας με προσδοκίες, απόψεις, κριτικές και απογοητεύσεις, και όλα αυτά επειδή ξεχνάμε να δείξουμε λίγη εμπιστοσύνη στη ζωή, να πάρουμε μία βαθιά ανάσα και να τα αφήσουμε όλα πίσω μας.

Όπως η αναπνοή όταν την κρατάμε για πολλή ώρα, έτσι και όλα αυτά που αποτελούν την κινητήριο δύναμή μας μπορούν να γίνουν τοξικά και να δηλητηριάσουν τον οργανισμό μας.

Η Aparigraha μας προσκαλεί σε μία θεϊκή πρακτική, όπου μπορούμε να ζήσουμε μία πραγματική εμπειρία οικειότητας, να γευτούμε τη στιγμή και στη συνέχεια να βρούμε τη δύναμη να την αφήσουμε πίσω μας και να επιτρέψουμε στην επόμενη να έρθει. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσόμαστε και εξελισσόμαστε σαν άτομα, και πλησιάζουμε περισσότερο προς αυτό που είμαστε ικανοί να είμαστε. Έχω στο σπίτι μου ένα υπέροχο πιάνο που μου αρέσει να παίζω. Όμως, όταν έρχεται η ώρα του φαγητού δεν κουβαλάω μαζί μου το πιάνο στην τραπεζαρία. Τι να το κάνω τόσο βάρος στις πλάτες μου;

Ωστόσο, συχνά κουβαλάμε ένα αντίστοιχο βάρος στις πλάτες μας και προσπαθούμε να σκαρφιστούμε κάθε πιθανό τρόπο να βρούμε κάποιο είδος μονιμότητας, κάτι για να κρατηθούμε πάνω του. Αλλά η φύση της φιλοσοφίας της Aparigraha είναι η προσωρινότητα. Τα πάντα αλλάζουν. Τίποτε δεν μένει το ίδιο. Εάν επιστρέψουμε και πάλι στο παράδειγμα της αναπνοής και φέρουμε στο νου μας την κοιλιά που φουσκώνει και ξεφουσκώνει κατά την εισπνοή και την εκπνοή μπορούμε να αντιληφθούμε πλήρως αυτή την παροδικότητα των πάντων.

Μετέωροι στο κενό
Όπως κατά την πλήρη εκπνοή, έτσι και ο ακροβάτης για μία στιγμή βρίσκεται μετέωρος στο κενό. Από όσο μπορώ να αντιληφθώ, αυτό που πρέπει να κάνει είναι να αφήσει τη μία μπάρα από τα χέρια του και να περιμένει μετέωρος στο κενό να έρθει η επόμενη για να κρατηθεί και να συνεχίσει το νούμερό του. Εάν συνεχίσει να κρατιέται από τη μία μπάρα ή τεντωθεί για να πιάσει την επόμενη, θα χάσει το συγχρονισμό του και θα πέσει. Αντίθετα, πρέπει να αφήσει εντελώς τη μπάρα που κρατάει, έτσι ώστε να είναι έτοιμος να πιάσει την αιωρούμενη μπάρα που έρχεται προς το μέρος του, δείχνοντας εμπιστοσύνη στο συγχρονισμό της αιωρούμενης μπάρας και όχι στη δική του προσπάθεια να τη φτάσει.

Δεν είμαι ακροβάτης, αλλά η εμπειρία μου στο να αφήνω πίσω μου πράγματα είναι κάτι ανάλογο με το να αιωρείσαι στο κενό χωρίς να έχεις από κάπου να πιαστείς. Σε κάνει να νιώθεις πρωτόπειρος, γυμνός, ευάλωτος και έξω από τα νερά σου. Σίγουρα, θα προτιμούσα να αφήνω πίσω μου πράγματα και καταστάσεις όταν είμαι σίγουρη γι' αυτό που πρόκειται να έρθει. Και όταν πλέον θα τα έχω αφήσει όλα πίσω μου, θέλω με κάποιον τρόπο να κρατήσω ένα παραθυράκι ανοιχτό μήπως και το μετανιώσω και τα θέλω ξανά πίσω. Το να αφήνεις κάτι ολοκληρωτικά πίσω σου είναι σαν να αιωρείσαι στο κενό.

Η πρακτική της μη εξάρτησης παρέχει τόση ελευθερία όση και η αιώρηση κατά τη μετάβαση από τη μία μπάρα στην άλλη, χωρίς προσπάθεια και με τέλειο συγχρονισμό και πλήρη εμπιστοσύνη στην αιωρούμενη μπάρα. Κάθε είδους προσκόλληση και εμμονή στο παρελθόν, στην προσπάθειά μας να διατηρήσουμε ένα αίσθημα ασφάλειας, θα αποβεί μοιραία για την πνευματική μας εξέλιξη και τη φυσική πορεία της ζωής μας.

Αφήνοντας τη μπανάνα
Έχω πραγματικά εντυπωσιαστεί από μία αρχαία παγίδα πιθήκων στην Ινδία. Όπως και τα παραδείγματα της αναπνοής και του ακροβάτη, αυτή η παγίδα μας βοηθά να αντιληφθούμε πόσο προσκολλημένοι παραμένουμε στα αντικείμενα της καθημερινότητάς μας και πόσο καταστροφικό μπορεί να αποβεί αυτό για τη ζωή μας. Σε αυτό το είδος παγίδας πιθήκων χρησιμοποιούνται μικρά κλουβιά με στενά κάγκελα και τοποθετείται μία μπανάνα στο εσωτερικό τους. Οι πίθηκοι πλησιάζουν, περνούν το χέρι τους μέσα από τα κάγκελα, αρπάζουν τη μπανάνα και αρχίζουν τη μάταιη προσπάθειά τους να περάσουν το κλειστό χέρι τους και τη μπανάνα μέσα από τα κάγκελα. Και τότε παρατηρείται το εξής εκπληκτικό: τη στιγμή που καταφθάνουν οι κυνηγοί πιθήκων, οι πίθηκοι είναι εντελώς ελεύθεροι. Δεν υπάρχει τίποτα να τους εμποδίσει από το να τρέξουν μακριά, καθώς νιώθουν τον κίνδυνο να πλησιάζει. Το μόνο που πρέπει να κάνουν είναι να αφήσουν τη μπανάνα. Αντί αυτού, όμως, αρνούνται να αφήσουν τη μπανάνα και εύκολα πέφτουν στα χέρια των κυνηγών.

Οι «μπανάνα» για εμάς είναι οτιδήποτε περιμένουμε να μας προσφέρει την ίδια ικανοποίηση και ολοκλήρωση για δεύτερη και τρίτη φορά. Όταν περιμένουμε τον/τη σύζυγό μας να μας κάνει να αισθανθούμε το ίδιο υπέροχα όπως το προηγούμενο βράδυ, όταν περιμένουμε ένα δείπνο να είναι τόσο απολαυστικό όσο την προηγούμενη φορά ή όταν περιμένουμε να μας αναγνωρίζουν σαν άτομα και προσωπικότητες όπως συνέβη χθες και προχθές, τότε πράγματι κυνηγάμε το ίδιο αποτέλεσμα που μας κάνει να αισθανόμαστε καλά και «δεν αφήνουμε τη μπανάνα» για να τρέξουμε και να σωθούμε. Οι προσδοκίες μας μάς ρίχνουν στην παγίδα, μας κρατούν δέσμιους και συχνά μας προκαλούν δυσφορία.

Οι προσδοκίες μας μάς κρατούν δέσμιους και συχνά μας προκαλούν δυσφορία. Παρόλα αυτά εμείς εξακολουθούμε να μένουμε προσκολλημένοι στις ασφαλείς επιλογές μας και απαρνιόμαστε την ελευθερία μας.

Η εικόνα του πιθήκου που επιμένει να κρατά τη μπανάνα είναι η πραγματικότητα όλων όσων παραμένουν προσκολλημένοι σε πράγματα, συναισθήματα και στιγμές. Ουσιαστικά, τίποτα δεν μας κρατάει πίσω. Όπως και οι πίθηκοι, είμαστε εντελώς ελεύθεροι. Αντίθετα, όμως, αντί για την ελευθερία μας επιλέγουμε τις εμμονές και την πλεονεξία. Για να επιλέξουμε την ελευθερία μας, το μόνο που χρειάζεται είναι να «αφήσουμε τη μπανάνα». Αντί αυτού, φτιάχνουμε μόνοι μας την παγίδα και πέφτουμε σε αυτή. Ό,τι έχουμε κατακτήσει, αρχίζει να μας κατακτά εκείνο. Όπως γίνεται αντιληπτό από το ακόλουθο παράδειγμα, παγίδα μπορεί να είναι και μία εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας στην οποία συνεχίζουμε να επιμένουμε.

Ό,τι κυριεύουμε, μας κυριεύει
Έπειτα από ένα δύσκολο διαζύγιο από έναν γάμο με δύο μικρά παιδιά, αποφάσισα την ίδια στιγμή ότι δεν χρειάζομαι πλέον κανέναν στη ζωή μου. Ασυναίσθητα, αυτή η απόφαση άρχισε να επιδρά πάνω μου με έναν πρωτόγνωρο τρόπο: αρνιόμουν να ζητήσω ή να δεχθώ βοήθεια όταν μου προσφερόταν. Αρνιόμουν να αφήσω τον εαυτό μου να κουραστεί ή να ξεκουραστεί. Αρνιόμουν να είμαι οτιδήποτε άλλο εκτός από ένα «ακατανίκητο» ον. Δεν θα επέτρεπα ποτέ στον εαυτό μου να ξαναβρεθεί σε τόσο ευάλωτη θέση.

Χρειάστηκε να περάσουν μερικές δεκαετίες για να αρχίσω να αντιλαμβάνομαι τις ολέθριες συνέπειες που η εμμονή μου σε αυτή την εικόνα για τον εαυτό μου είχε στη ζωή μου. Εξαντλούσα τον εαυτό μου και όλους τους ανθρώπους που με περιέβαλλαν. Δεν μπορούσα να το σταματήσω γιατί πίστευα ότι εάν το κάνω μπορεί να αισθανθώ και πάλι αβοήθητη. Επέμενα σε μία συγκεκριμένη εικόνα για τον εαυτό μου και εκείνη με τη σειρά της με κρατούσε δέσμια σε αυτή. Το παιχνίδι, ο αυθορμητισμός και η διασκέδαση στη ζωή μου ήταν σχεδόν ανύπαρκτα. Η εικόνα του «ακατανίκητου» όντος κατέτρωγε τη χαρά της ζωή μου.

Καθετί από το οποίο γαντζωνόμαστε, μας δημιουργεί πρόβλημα αυτοσυντήρησης.

Τα υλικά αγαθά που κρύβουμε, συγκεντρώνουμε και αγοράζουμε επειδή είναι σε έκπτωση ή τα παίρνουμε γιατί είναι «δωρεάν» πιάνουν χώρο και απαιτούν λίγη από την προσοχή μας. Τα κουτιά αποθήκευσης και οι αποθήκες είναι ο εύκολος τρόπος για να ξεγελάσουμε τον εαυτό μας. Δυσδιάκριτες εξαρτήσεις δημιουργούνται από την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας και τα πιστεύω μας σχετικά με το πώς πρέπει να είναι η ζωή και οι άλλοι. Αυτές οι εικόνες αποτελούν εμπόδιο για τη εξέλιξή μας. Η κατάληψη του φυσικού μας χώρου από έναν ακατάστατο σωρό από αντικείμενα δεν μας επιτρέπει να κινηθούμε ελεύθερα ενώ η κατάληψη του μυαλού μας από ακατάστατες σκέψεις περιορίζει την ελευθερία μας να ανοιχτούμε και να έχουμε χώρο για το επόμενο πράγμα που θέλει να μας φέρει η ζωή.

Πέρασα μία περίοδο κατά την οποία στην κυριολεξία είχα «κολλήσει» με τα μπουρίτος με φασόλια και ρύζι ενός εστιατορίου γρήγορου φαγητού της περιοχής μου. Δεν είχε καμία απολύτως σημασία ποιος υπάλληλος βρισκόταν πίσω από τον πάγκο. Με γνώριζαν οι πάντες και ήξεραν ακριβώς τι ήθελα, ακόμη και την ειδική παραγγελία μου για έξτρα γέμιση. Σε μία επίσκεψή μου στο κατάστημα, ο υπάλληλος πίσω από τον πάγκο άρχισε να φτιάχνει το μπουρίτο μου και έκανε το σχόλιο «Τι βαρετή συνήθεια!». Κάποια άλλη φορά, έχοντας μία τεράστια λαχτάρα να καταβροχθίσω το συνηθισμένο, βαρετό μπουρίτο μου, μπήκα ανυπόμονα στο κατάστημα και προς μεγάλη μου απογοήτευση διαπίστωσα ότι είχε τελειώσει το μίγμα φασολιών και ρυζιού! Η απογοήτευσή μου ήταν τεράστια. Εκείνη τη στιγμή αντιλήφθηκα πόσο σοβαρό ήταν το «κόλλημά» μου, όταν έπιασα τον εαυτό μου να προτιμάει να μη φάει παρά να παραγγείλει κάτι άλλο.

Όταν επιμένουμε σε κάτι, αυτό το κάτι μας κρατάει πίσω. Οι εμμονές καταστρέφουν την ημέρα μας όταν δεν εκπληρώνονται. Οι εμμονές μάς κάνουν βαρετούς. Και οι εμμονές μάς δένουν τα μάτια και δεν μας αφήνουν να δούμε τις νέες ευκαιρίες γύρω μας.

Η λέξη προσκόλληση εμπεριέχει και την έννοια του καρφώνω, καθηλώνω, ακινητοποιώ, γαντζώνω. αγκιστρώνω. Οι προσκολλήσεις είναι σαν να γαντζωνόμαστε στην ανάγκη να συνεχίζει να υπάρχει κάποιος ή κάτι πάντοτε εκεί για μας με τον ίδιο τρόπο που υπήρχε πάντα

Όταν αγκιστρωνόμαστε στην ανάγκη μας για άλλους, στα συναισθήματά μας, στους ρόλους μας, στο πρόγραμμά μας, στις συγκεκριμένες απολαύσεις μας, στη εικόνα του εαυτού μας, είμαστε περισσότερο παγιδευμένοι παρά ελεύθερα ανθρώπινα όντα.

Πόσες αποσκευές θα πάρετε μαζί σας;
Πριν από λίγο καιρό, η εγγονή μου κι εγώ κάναμε την πρώτη μας απόδραση μαζί. Με τη συνηθισμένη οργανωτική μου διάθεση άρχισα να τη ρωτάω πολλές ημέρες πριν για το τι θα πάρουμε μαζί μας. Καθώς οι μέρες περνούσαν και η ερώτησή μου παρέμενε αναπάντητη, προσπαθούσα να συγκρατήσω τον εκνευρισμό μου. Μία μέρα πριν φύγουμε τη φώναξα και της είπα «πρέπει να οργανώσουμε λίγο την εκδρομή μας».και μου απάντησε, «αυτό είναι όλο το νόημα του να ξεφύγουμε. Να το κάνουμε χωρίς κόπο και να μην πάρουμε μαζί μας τίποτα, ούτε να οργανώσουμε κάτι.» Η συνέχεια της συζήτησης ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτική σε ό,τι αφορούσε τη λίστα με τα πράγματα που θα έπαιρνε μαζί της: ένα βιβλίο, μία μπάλα και προμήθειες από το αγαπημένο της βιολογικό σνακ.

Ένοιωσα έκπληξη με το πόσο απλά αντιλαμβανόταν την έννοια της «απόδρασης». Στο μυαλό μου ήρθαν οι φορτωμένες αποσκευές και οι πολύωρες προετοιμασίες που συνήθως συνόδευαν τις δικές μου αποδράσεις. Ενθουσιάστηκα με την ευκαιρία που μου δινόταν και δέχτηκα την πρόκληση «να μην πάρω τίποτα μαζί μου». Θα πρέπει να αναφέρω ότι οι προσπάθειές μου στέφθηκαν από επιτυχία, αλλά δυστυχώς το πρωί της αναχώρησης πιάσαμε τους εαυτούς μας να τρέχουμε και να γεμίζουμε το αυτοκίνητο με κάθε είδους προμήθειες της τελευταίας στιγμής.

Πόσες βαλίτσες γεμάτες προσδοκίες, υποχρεώσεις, σχέδια, απογοητεύσεις και ασυγχώρητες στιγμές κουβαλάμε καθημερινά μαζί μας;

Τι θα συνέβαινε εάν ξυπνούσαμε κάθε πρωί και δεν παίρναμε τίποτα μαζί μας; Τι θα γινόταν εάν αυτός ακριβώς ήταν ο σκοπός; Τι θα συνέβαινε εάν ξεκινούσαμε χωρίς αποσκευές το ταξίδι που θα μας φέρει πιο κοντά στο Θείο; Αν αφήναμε πίσω τις αποσκευές μας στο ταξίδι μας προς την ελευθερία; Αν αφήναμε πίσω τις αποσκευές μας στο ταξίδι μας προς τη ζωή;

Ωστόσο, φαίνεται ότι εξακολουθούμε να γεμίζουμε τις ήδη φορτωμένες βαλίτσες μας καθώς περνούν οι μέρες, προσθέτοντας μερικές ακόμη απογοητεύσεις και ίσως και λίγο θυμό, αναμεμειγμένο με μία δόση πικρίας, στο ήδη βαρύ φορτίο μας. Αυτή η τρέλα στην οποία έχουμε καταδικάσει τους εαυτούς μας είναι τόσο παράλογη όσο το να κουβαλάμε καθημερινά χωρίς λόγο ένα βαρύ σακίδιο με τούβλα στους ώμους μας και να συνεχίζουμε να προσθέτουμε επιπλέον βάρος στο φορτίο μας.

Η εγγονή μου μού υπενθύμισε να πάρω μικρή αποσκευή στο ταξίδι. Οι γιόγκι μάς διδάσκουν να απογυμνώσουμε το Εγώ μας από τις εξαρτήσεις γιατί είναι αυτό που προβάλλει πίσω από όλα με εικόνες, κτητικότητα, σχέσεις κ.λπ. προκειμένου να έχει την ψευδαίσθηση της ολοκλήρωσης και της επιτυχίας. Οι γιόγκικες διδασκαλίες οδηγούν το Εγώ να βρει την ολοκλήρωση σε μια βαθύτερη εσωτερική πηγή παρά στην ανάγκη της κτητικότητας. Αυτή είναι η πρόσκληση της Aparigraha. Είμαστε έτοιμοι να τη δεχτούμε;

Δεν υποτίθεται, όμως, ότι πρέπει να νοιαζόμαστε για τους άλλους;
Η μη προσκόλληση δεν σημαίνει ότι δεν νοιαζόμαστε ή ότι κατά κάποιον τρόπο στερούμε από τον εαυτό μας τις απολαύσεις, τη χαρά της ζωής και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Στην πραγματικότητα, η μη προσκόλληση μας απελευθερώνει και μας δίνει τη δυνατότητα να εκτιμήσουμε τη ζωή και ο ένας τον άλλο. Αυτό που μας ζητείται να κάνουμε είναι να αποδεσμευτούμε από τις εξαρτήσεις και τις εμμονές και όχι να απαρνηθούμε την ίδια την απόλαυση. Η απαλλαγή από την κτητικότητα μάς ανοίγει το δρόμο για την πλήρη συμμετοχή μας στο τώρα, την αξιοποίηση των ευκαιριών που μας δίνονται σε μία δεδομένη στιγμή.

Μη προσκόλληση δεν σημαίνει ότι δεν νοιαζόμαστε. Στην πραγματικότητα, η μη προσκόλληση μας απελευθερώνει και μας δίνει τη δυνατότητα να εκτιμήσουμε τη ζωή και ο ένας τον άλλο.

Η ζωή μετατρέπεται σε έναν δείπνο και είμαστε ελεύθεροι να γευτούμε τα εδέσματα. Όπως και στο παράδειγμα της αναπνοής, καλούμαστε να εισπνεύσουμε βαθιά, απολαμβάνοντας την πληρότητα που μας δίνει η εισπνοή, και έπειτα να εκπνεύσουμε το ίδιο βαθιά όλο τον αέρα που μπήκε μέσα μας, απολαμβάνοντας την απελευθέρωση που προσφέρει η εκπνοή.

Όσο λιγότερες είναι οι προσκολλήσεις που κουβαλάμε μαζί μας, τόσο πιο ελεύθεροι είμαστε να απολαμβάνουμε, να συμμετέχουμε και να ζούμε κάθε στιγμή που έρχεται. Όσο περισσότερο αέρα απελευθερώνουμε με την εκπνοή, τόσος περισσότερος χώρος υπάρχει διαθέσιμος για την επόμενη εισπνοή. Όσο πιο γενναιόδωροι είμαστε σε αυτά που μοιραζόμαστε και αφήνουμε πίσω μας, τόσο πιο πολύ ανοιχτοί και ανάλαφροι γινόμαστε. Το ταξίδι της ζωής έχει προορισμό την ελευθερία.

Ένα πουλί για να πετάξει, θα πρέπει να αφήσει το κλαδί του. Έτσι κι εμείς, δεν μπορούμε να κρατιόμαστε από κάτι και να είμαστε ταυτόχρονα και ελεύθεροι.

Η εξάσκηση στη συνεχή γενναιοδωρία και η ακλόνητη εμπιστοσύνη θέτει υπό έλεγχο την πλεονεξία και μας κρατά ανοιχτούς στο ξεδίπλωμα της ζωής. Αυτό που προσπαθεί να έρθει προς εμάς είναι κάτι τόσο μεγάλο. Και αυτό στο οποίο προσκολλούμαστε είναι συνήθως κάτι τόσο μικρό. Είμαστε πρόθυμοι να αιωρηθούμε στο κενό, όπως ο ακροβάτης, χωρίς να χάσουμε την εμπιστοσύνη μας στο συγχρονισμό και σε ένα αύριο καλύτερο από το χθες που αρνούμαστε να αφήσουμε πίσω μας;